Bilirubine: Alles dat je moet weten

Inhoudsopgave

Wat is bilirubine en waarom is het belangrijk?

Bilirubine is een gele stof die ontstaat wanneer rode bloedcellen worden afgebroken. Dit proces vindt plaats in het reticulo-endotheliale systeem, voornamelijk in de milt en lever. Normaal gesproken transporteert het bloed bilirubine naar de lever, waar het wordt omgezet en via de gal en ontlasting wordt uitgescheiden. Er zijn twee vormen van bilirubine: ongeconjugeerd (vetoplosbaar, gebonden aan albumine in het bloed) en geconjugeerd (wateroplosbaar, klaar voor uitscheiding). Als de lever bilirubine niet goed verwerkt of als er te veel wordt geproduceerd, hoopt het zich op in het bloed, wat leidt tot geelzucht – een gele verkleuring van de huid en ogen.

In de context van zwangerschap en pasgeborenen is bilirubine een belangrijk aandachtspunt. Tijdens de zwangerschap kan een aandoening zoals intrahepatische cholestase van de zwangerschap (ICP) de bilirubinewaarden verhogen, wat risico’s voor moeder en baby met zich meebrengt. Bij pasgeborenen is geelzucht een veelvoorkomend verschijnsel, vooral in de eerste levensweek, maar het kan ook wijzen op onderliggende problemen. Dit blog duikt diep in de wetenschap achter bilirubine, met recente onderzoeksgegevens en praktische informatie voor aanstaande ouders in Kampen die op zoek zijn naar een verloskundige in Kampen.

Bilirubine tijdens de zwangerschap: Intrahepatische Cholestase van de Zwangerschap (ICP)

Intrahepatische cholestase van de zwangerschap (ICP) is een leveraandoening die specifiek optreedt tijdens de zwangerschap, meestal in het derde trimester. Het wordt gekenmerkt door intense jeuk, vooral op de handpalmen en voetzolen, en verhoogde niveaus van galzuren in het bloed. In sommige gevallen zijn ook de leverfunctiewaarden, zoals bilirubine, verhoogd. Volgens een studie uit 2019 in The Lancet, treft ICP ongeveer 0,7% van de zwangerschappen in westerse landen, maar de prevalentie kan oplopen tot 5-15% in sommige Zuid-Amerikaanse en Aziatische populaties (The Lancet, 2019).

De diagnose van Intrahepatische cholestase wordt voornamelijk gesteld op basis van verhoogde galzuurspiegels, maar bilirubine speelt ook een rol. Onderzoek toont aan dat in 25% van de gevallen van Intrahepatische cholestase de bilirubine verhoogd is, met waarden die zelden boven de 6 mg/dL uitkomen (StatPearls, 2023). Een casestudie uit 2014 in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde rapporteerde een bilirubinewaarde van 28 μmol/L (ongeveer 1,6 mg/dL) bij een zwangere vrouw met Intrahepatische cholestase, wat hoger is dan de normale grens van 17 μmol/L (NTvG, 2014).

Intrahepatische cholestase wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een combinatie van hormonale veranderingen (zoals verhoogde oestrogeen- en progesteronniveaus) en genetische factoren. Hoewel de jeuk meestal na de bevalling verdwijnt, kan Intrahepatische cholestase risico’s met zich meebrengen, zoals vroeggeboorte, meconiumverkleuring van het vruchtwater en, in zeldzame gevallen, intra-uteriene foetale sterfte. Behandeling richt zich op het verlichten van symptomen en het beschermen van de baby. Ursodeoxycholzuur (UDCA) is de standaardbehandeling, die galzuurspiegels verlaagt en jeuk vermindert. Een gerandomiseerde gecontroleerde studie uit 2012 toonde aan dat UDCA effectief is in het verbeteren van leverfuncties en het verminderen van jeuk bij Intrahepatische cholestase patiënten.

Als je in Kampen woont en symptomen zoals aanhoudende jeuk ervaart, is het verstandig om contact op te nemen met een verloskundige in Kampen. Vroegtijdige diagnose en monitoring kunnen helpen om risico’s te minimaliseren.

Bilirubine bij pasgeborenen: Geelzucht

Geelzucht, of hyperbilirubinemie, is een veelvoorkomend verschijnsel bij pasgeborenen, waarbij de huid en het oogwit geel kleuren door een ophoping van bilirubine. Volgens richtlijnen van Gezondheid en Wetenschap treft geelzucht ongeveer 60% van voldragen pasgeborenen en 80% van premature baby’s (Gezondheid en Wetenschap, 2016). Dit komt doordat pasgeborenen na de geboorte een snelle afbraak van rode bloedcellen ondergaan, terwijl hun lever nog niet volledig in staat is om bilirubine te verwerken.

Fysiologische geelzucht is de meest voorkomende vorm en treedt meestal op tussen de 2e en 7e dag na de geboorte. Het verdwijnt spontaan binnen 1-2 weken zonder behandeling. Echter, pathologische geelzucht kan wijzen op ernstigere oorzaken, zoals:

Bloedgroepincompatibiliteit (bijvoorbeeld rhesusziekte).
Infecties, zoals urineweginfecties.
Aangeboren afwijkingen, zoals lever- of galwegproblemen.
Bloeduitstortingen door een zware bevalling.

In zeldzame gevallen kunnen extreem hoge bilirubinewaarden leiden tot kernicterus, een vorm van hersenbeschadiging. Gelukkig is dit zeer zeldzaam dankzij vroege opsporing en behandeling. De American Academy of Pediatrics (AAP) heeft richtlijnen opgesteld voor het beheer van hyperbilirubinemie, die in 2022 zijn bijgewerkt. Deze richtlijnen bevelen aan om bij alle pasgeborenen voor ontslag uit het ziekenhuis de bilirubinewaarden te meten om risico’s te beoordelen (AAP, 2022).

Behandeling hangt af van de bilirubinewaarden en risicofactoren zoals prematuriteit of borstvoeding. Bij lichte geelzucht kan frequent voeden (elke 2-3 uur) helpen om bilirubine via de ontlasting af te voeren. Bij hogere waarden wordt fototherapie gebruikt, waarbij de baby onder blauwgroen licht wordt geplaatst om bilirubine om te zetten in een wateroplosbare vorm die makkelijker wordt uitgescheiden. In extreme gevallen kan een wisseltransfusie nodig zijn, waarbij het bloed van de baby gedeeltelijk wordt vervangen. De AAP-richtlijnen specificeren drempelwaarden voor fototherapie, bijvoorbeeld 15 mg/dL voor een voldragen baby zonder risicofactoren op 72 uur na de geboorte.

Een studie uit 2018 in Pediatrics toonde aan dat de invoering van universele bilirubinescreening vóór ontslag uit het ziekenhuis de incidentie van gevaarlijke bilirubinewaarden (≥30 mg/dL) aanzienlijk heeft verminderd (Pediatrics, 2018). Dit onderstreept het belang van vroege monitoring, vooral voor ouders in Kampen die samenwerken met een verloskundige in Kampen.

Conclusie

Bilirubine is een essentieel onderdeel van het metabolisme, maar verhoogde waarden kunnen tijdens de zwangerschap en bij pasgeborenen aandacht vereisen. Intrahepatische cholestase van de zwangerschap en geelzucht bij pasgeborenen zijn aandoeningen die goed te beheren zijn met de juiste zorg en monitoring. Bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen zijn we toegewijd aan het bieden van persoonlijke en deskundige zorg aan zwangere vrouwen en hun baby’s. Ons team begrijpt de zorgen die je kunt hebben over aandoeningen zoals Intrahepatische cholestase of geelzucht en staat klaar om je te ondersteunen met advies en begeleiding.

Als je in Kampen woont en op zoek bent naar een betrouwbare verloskundige in Kampen, neem dan contact op met Verloskundigen PuurBegin. We bieden uitgebreide zorg, van zwangerschapscontroles tot ondersteuning na de bevalling, om ervoor te zorgen dat jij en je baby gezond en gelukkig zijn. Heb je vragen over bilirubine, jeuk tijdens de zwangerschap of geelzucht bij je baby? Aarzel niet om ons te bereiken via onze website of telefonisch. Samen zorgen we voor een veilige en gezonde start.

Blijf op de hoogte!

Volg ons op social media voor het laatste nieuws en een kijkje achter de schermen bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen. Ontdek de dagelijkse avonturen van onze verloskundigen, waardevolle tips voor aanstaande ouders en inspirerende verhalen uit de praktijk. Klik op de onderstaande knoppen en blijf verbonden met ons hartverwarmende team!