Als Verloskundigen PuurBegin in Kampen, waar we zwangere vrouwen met zorg en aandacht begeleiden, vinden we het belangrijk om je goed te informeren over gezondheidskwesties die invloed kunnen hebben op jou en je baby. Hypothyreoïdie, oftewel een traag werkende schildklier, is zo’n kwestie die meer aandacht verdient. In deze uitgebreide blog duiken we diep in hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap, gebaseerd op recente onderzoeken en richtlijnen. We bespreken wat het is, hoe het wordt vastgesteld, welke risico’s het met zich meebrengt en hoe het wordt behandeld. Laten we beginnen!
Wat is hypothyreoïdie en waarom is het belangrijk?
Hypothyreoïdie betekent dat je schildklier te weinig hormonen aanmaakt, wat invloed heeft op je stofwisseling en, tijdens de zwangerschap, op de ontwikkeling van je baby. Ongeveer 2-3% van de zwangere vrouwen heeft hiermee te maken, in Nederland zo’n 1200 zwangeren per jaar (Isala). Vooral in de eerste 10-12 weken is je baby volledig afhankelijk van jouw schildklierhormonen, met name voor de hersenontwikkeling. Bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen begrijpen we hoe cruciaal een goed werkende schildklier is. Onderzoek uit 2012 toont aan dat schildklierproblemen complicaties kunnen veroorzaken als ze niet behandeld worden (NTVG).
Hoe wordt hypothyreoïdie vastgesteld?
De diagnose van hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap wordt gesteld met bloedonderzoek naar het thyrotroop hormoon (TSH) en vrije thyroxine (FT4). Tijdens de zwangerschap veranderen de normale waarden door hormonale schommelingen. Volgens de richtlijnen van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en de American Thyroid Association (ATA) is de bovengrens voor TSH in het eerste trimester vaak 4,0 mIU/L (KTA, 2023). Een TSH-waarde boven deze grens kan wijzen op hypothyreoïdie. Het gebruik van trimester-specifieke referentiewaarden is essentieel om een juiste diagnose te stellen en onnodige behandeling te voorkomen.
Risico’s van onbehandelde hypothyreoïdie
Als hypothyreoïdie niet behandeld wordt, kan het ernstige gevolgen hebben. Voor jou als moeder zijn er risico’s zoals miskraam, zwangerschapsvergiftiging (pre-eclampsie), vroeggeboorte en placenta-abruptio. Voor je baby kan het leiden tot een lager geboortegewicht en verminderde cognitieve ontwikkeling. Een studie uit 2022 wees uit dat zelfs subklinische hypothyreoïdie (TSH 4,0-10,0 mIU/L met normaal FT4) het risico op pre-eclampsie en vroeggeboorte verhoogt (PMC). Een onderzoek uit 1999 toonde aan dat subklinische hypothyreoïdie lagere psychomotorische scores bij pasgeborenen kan veroorzaken. Tijdige diagnose en behandeling zijn daarom cruciaal.
Behandeling met levothyroxine
De standaardbehandeling voor hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap is levothyroxine (LT4), een veilig medicijn dat het schildklierhormoon vervangt. Als je al LT4 gebruikt, adviseren de NHG-richtlijnen (2011) om de dosis met 25-30% te verhogen zodra je zwangerschap bevestigd is (NHG). De streefwaarde voor TSH is meestal lager dan 2,5 mIU/L in het eerste trimester. Je TSH-waarden worden elke 4 weken gecontroleerd in de eerste helft van de zwangerschap, daarna elke 6 weken. Na de bevalling keer je terug naar je dosis voor de zwangerschap, met een controle na 6 weken. Een studie uit 2024 van Lareb wees uit dat 23% van de zwangere vrouwen hun dosis niet tijdig verhoogt, wat risico’s met zich meebrengt (Lareb).
Subklinische hypothyreoïdie: Wat betekent dit?
Subklinische hypothyreoïdie is een mildere vorm waarbij TSH-waarden tussen 4,0 en 10,0 mIU/L liggen, maar FT4 normaal is. De 2023 KTA-richtlijnen adviseren behandeling met LT4 als TSH >4,0 mIU/L, ongeacht de aanwezigheid van thyroperoxidase-antistoffen (TPOAb) (KTA). Voor vrouwen met TPOAb en normale schildklierfunctie is LT4 niet effectief om miskramen te voorkomen, zoals aangetoond in de TABLET-studie (2019) en T4LIFE-studie (2022) (TABLET, T4LIFE). Bij Verloskundigen PuurBegin bespreken we deze opties zorgvuldig met je.
Na de bevalling: Wat nu?
Na de bevalling moet je LT4-dosis worden aangepast. De NHG-richtlijnen adviseren om direct terug te keren naar je pre-zwangerschapsdosis en na 6 weken je TSH te controleren (NHG). Vrouwen met hypothyreoïdie, vooral met TPOAb, hebben een verhoogd risico op postnatale thyroïditis. In Nederland krijgt 5,2-7,2% van de vrouwen hiermee te maken, en 25% ontwikkelt permanente hypothyreoïdie. Een studie uit 2010 benadrukt dat 10% van de zwangere vrouwen TPOAb heeft, waarvan de helft postnatale thyroïditis krijgt (NVOG). Follow-up is dus essentieel.
Jodium: Een sleutel voor je schildklier
Jodium is nodig om schildklierhormonen te maken. De Wereldgezondheidsorganisatie adviseert 250 microgram jodium per dag tijdens de zwangerschap. In Nederland is jodiumdeficiëntie zeldzaam, maar een supplement wordt vaak aangeraden. De ATA-richtlijnen (2017) bevelen 150 microgram jodium per dag aan voor zwangere vrouwen (ATA). Bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen informeren we je over hoe je voldoende jodium binnenkrijgt, bijvoorbeeld via voeding of supplementen.
Wie moet gescreend worden?
Screening op schildklierproblemen wordt niet standaard gedaan, maar is belangrijk voor vrouwen met risicofactoren, zoals een voorgeschiedenis van schildklierziekte, type 1 diabetes of auto-immuunziekten. De ATA-richtlijnen (2017) adviseren TSH-controle zodra de zwangerschap bevestigd is bij deze groepen (ATA). In Nederland volgt de NVOG vergelijkbare richtlijnen (NVOG). Een verloskundige in Kampen kan je helpen bepalen of screening nodig is.
Speciale situaties: Graves’ ziekte
Als je eerder Graves’ ziekte hebt gehad en behandeld bent met radioactief jodium of een operatie, moet je vroeg in de zwangerschap getest worden op TSH-receptor antilichamen (TRAb). Verhoogde TRAb-waarden kunnen foetale schildklierproblemen veroorzaken, dus extra monitoring is nodig, vooral rond week 18-22 en 30-34 (ATA). Bij Verloskundigen PuurBegin zorgen we voor de juiste begeleiding in deze situaties.
Conclusie: Een gezonde zwangerschap
Hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap vraagt om zorgvuldige aandacht, maar met de juiste behandeling kun je risico’s minimaliseren. Hier zijn de belangrijkste punten:
- Vroegtijdige diagnose via TSH- en FT4-controle is cruciaal.
- Levothyroxine-dosis moet vaak verhoogd worden tijdens de zwangerschap.
- Subklinische hypothyreoïdie kan behandeling vereisen bij TSH >4,0 mIU/L.
- Zorg voor 250 µg jodium per dag.
- Screening is belangrijk voor vrouwen met risicofactoren.
Bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen staan we klaar om je te ondersteunen met deskundig advies. Heb je vragen over je schildklier of zwangerschap? Neem contact op met een verloskundige in Kampen voor persoonlijke begeleiding.
| Aspect | Details |
|---|---|
| Prevalentie | 2-3% van zwangere vrouwen; 1200 zwangeren per jaar in Nederland |
| TSH-grens | 4,0 mIU/L in eerste trimester; >10,0 mIU/L is manifeste hypothyreoïdie |
| Behandeling | Levothyroxine, dosisverhoging 25-30% bij zwangerschap |
| Risico’s | Miskraam, pre-eclampsie, vroeggeboorte, lagere cognitieve ontwikkeling |
| Jodium | 250 µg/dag aanbevolen door WHO |
Opmerking: Deze informatie is bedoeld ter educatie en vervangt geen medisch advies. Overleg altijd met je verloskundige of arts voor persoonlijke begeleiding.
Blijf op de hoogte!
Volg ons op social media voor het laatste nieuws en een kijkje achter de schermen bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen. Ontdek de dagelijkse avonturen van onze verloskundigen, waardevolle tips voor aanstaande ouders en inspirerende verhalen uit de praktijk. Klik op de onderstaande knoppen en blijf verbonden met ons hartverwarmende team!
 |
 |
Neem zorg voor jezelf en je kleintje!
Met lieve groeten,
Verloskundigen PuurBegin
Adres: Orkestlaan 148, 8265RC Kampen
Telefoon: 085 40 19 095
