Q-koorts en zwangerschap

Wat is Q-koorts en waarom is het relevant voor zwangere vrouwen?

Q-koorts is een infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Coxiella burnetii, die vooral voorkomt bij schapen, geiten en runderen. De bacterie kan via de lucht worden ingeademd, bijvoorbeeld door stofdeeltjes van besmette dieren. Voor zwangere vrouwen is Q-koorts belangrijk omdat het risico’s kan opleveren, zoals miskraam, vroeggeboorte of intra-uteriene sterfte. Volgens het RIVM heeft meer dan de helft van de besmette mensen geen klachten, maar zwangere vrouwen met symptomen lopen een verhoogd risico op complicaties. Als verloskundigen van Verloskundigen PuurBegin in Kampen vinden we het essentieel om zwangere vrouwen te informeren over deze risico’s, vooral in gebieden waar vee wordt gehouden.

Hoe wordt Q-koorts overgedragen en wie loopt risico?

De bacterie Coxiella burnetii wordt voornamelijk overgedragen door het inademen van besmette deeltjes uit urine, feces of melk van dieren. Zwangere vrouwen die in contact komen met schapen of geiten, vooral tijdens de lammertijd (februari tot mei), lopen een verhoogd risico. Een Deense studie uit 2014 toonde aan dat van 12 vrouwen met Q-koorts-antilichamen, 4 vrouwen complicaties hadden in 9 van de 19 zwangerschappen. Risicofactoren zijn onder meer werken op een boerderij, wonen in de buurt van vee, of het drinken van ongepasteuriseerde melk. Zwangere vrouwen wordt aangeraden direct contact met vee te vermijden.

Wat zijn de symptomen en hoe wordt Q-koorts gediagnosticeerd?

Veel mensen met Q-koorts hebben geen klachten, maar zwangere vrouwen kunnen symptomen ervaren zoals koorts, hoofdpijn, spierpijn, hoesten of vermoeidheid. In ernstige gevallen kan de infectie leiden tot complicaties. Diagnose vindt plaats via serologische tests die antilichamen tegen C. burnetii opsporen, of via PCR-tests voor acute infecties. Een Franse studie uit 2002 benadrukt het belang van vroege diagnose om complicaties te voorkomen. Als je in Kampen woont en symptomen hebt na contact met vee, neem dan contact op met je verloskundige Kampen of huisarts.

Welke impact heeft Q-koorts op de zwangerschap?

Onderzoek toont aan dat Q-koorts bij zwangere vrouwen kan leiden tot ernstige complicaties. Een narratieve review uit 2019 concludeert dat Q-koorts het risico op miskraam in het eerste trimester en vroeggeboorte of intra-uteriene sterfte in latere stadia verhoogt. Een studie op Réunion uit 2019 vond een verband tussen acute Q-koorts en adverse zwangerschapsuitkomsten. Echter, een Schotse studie uit 2022 suggereert dat Q-koorts zeldzaam is in stedelijke gebieden en mogelijk geen grote rol speelt bij miskramen in die context. Deze bevindingen onderstrepen het belang van preventie.

Hoe wordt Q-koorts behandeld tijdens de zwangerschap?

Behandeling van Q-koorts bij zwangere vrouwen vereist een zorgvuldige afweging. Co-trimoxazol (trimethoprim-sulfamethoxazol) wordt vaak gebruikt en is relatief veilig, vooral in het tweede en derde trimester. Een studie uit 2002 adviseert behandeling met co-trimoxazol gedurende de hele zwangerschap bij infectie in het eerste trimester. Toch hebben Nederlandse studies, zoals een uit 2010, vraagtekens geplaatst bij de noodzaak van langdurige antibiotica, vooral bij minder pathogene stammen. Overleg altijd met je zorgverlener om de beste aanpak te bepalen, vooral als je onder begeleiding bent van een verloskundige in Kampen.

Preventie: Hoe kun je Q-koorts vermijden?

Preventie is de sleutel tot het verminderen van Q-koortsrisico’s. Hier zijn enkele praktische tips:

• Vermijd direct contact met schapen, geiten en andere hoefdieren, vooral tijdens de lammertijd.
• Draag beschermende kleding en een mond-neusmasker als contact onvermijdelijk is.
• Consumeer geen ongepasteuriseerde melk of melkproducten.
• Houd je leefomgeving schoon en vermijd stof van besmette dieren.

Vrouwen in de veehouderij of nabij boerderijen moeten extra voorzichtig zijn en mogelijk screening overwegen. Als verloskundigen van Verloskundigen PuurBegin adviseren we om bij zorgen contact op te nemen met je zorgverlener.

Wat zegt recent onderzoek over Q-koorts en zwangerschap?

Recente studies hebben ons begrip van Q-koorts verbeterd. Een studie op Réunion uit 2019 toonde een verband tussen acute Q-koorts en complicaties zoals vroeggeboorte. Een Deense studie uit 2014 rapporteerde complicaties in 47% van de zwangerschappen bij vrouwen met Q-koorts-antilichamen. In Nederland onderzoekt een lopende studie de effectiviteit van screening in hoogrisicogebieden (ClinicalTrials.gov, 2010). Deze onderzoeken benadrukken de noodzaak van verdere studie naar risico’s en behandelingen, vooral in gebieden zoals Kampen waar vee aanwezig is.

Conclusie: Wat betekent dit voor jou als zwangere vrouw?

Q-koorts is een zeldzame maar potentieel ernstige infectieziekte die zwangere vrouwen kan treffen, met risico’s zoals miskraam of vroeggeboorte. Hoewel veel infecties asymptomatisch zijn, is preventie cruciaal. Vermijd contact met vee, wees alert op symptomen en zoek medische hulp bij zorgen. In Kampen, waar boerderijen in de omgeving liggen, is dit extra relevant. Als verloskundigen van Verloskundigen PuurBegin moedigen we zwangere vrouwen aan om geïnformeerd te blijven en contact op te nemen met een verloskundige in Kampen voor advies. Samen kunnen we werken aan een gezonde zwangerschap.

Blijf op de hoogte!

Volg ons op social media voor het laatste nieuws en een kijkje achter de schermen bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen. Ontdek de dagelijkse avonturen van onze verloskundigen, waardevolle tips voor aanstaande ouders en inspirerende verhalen uit de praktijk. Klik op de onderstaande knoppen en blijf verbonden met ons hartverwarmende team!

Neem zorg voor⁢ jezelf en je kleintje!

Met lieve groeten,

Verloskundigen PuurBegin
Adres:  Orkestlaan 148, 8265RC Kampen
Telefoon: 085 40 19 095