Subklinische hypothyreoïdie in de zwangerschap

Inhoudsopgave

Subklinische hypothyreoïdie is een milde vorm van schildklieronderfunctie waarbij de schildklier niet optimaal werkt, maar de symptomen minder uitgesproken zijn dan bij een volledige hypothyreoïdie. Bij deze aandoening is het thyrotroop hormoon (TSH) verhoogd, terwijl de vrije thyroxine (FT4) binnen het normale bereik blijft. Tijdens de zwangerschap kan dit invloed hebben op zowel jouw gezondheid als de ontwikkeling van je baby, vooral omdat schildklierhormonen cruciaal zijn voor de hersenontwikkeling van de foetus in het eerste trimester.

In Nederland komt subklinische hypothyreoïdie voor bij ongeveer 2-5% van de zwangere vrouwen, hoewel dit percentage kan variëren afhankelijk van factoren zoals jodiuminname en etnische achtergrond. In sommige regio’s, zoals gebieden met milde jodiumtekorten, kan het zelfs oplopen tot 15-28%, zoals aangetoond in een studie uit 2017 (Subclinical hypothyroidism in pregnancy). Het is daarom belangrijk om deze aandoening vroegtijdig te herkennen en, indien nodig, te behandelen om complicaties zoals miskraam, vroeggeboorte of ontwikkelingsproblemen bij je kind te verminderen.

Als verloskundige in Kampen bij Verloskundigen PuurBegin, streven wij ernaar om zwangere vrouwen en hun partners te informeren over de rol van de schildklier tijdens de zwangerschap. In dit blog duiken we diep in de wetenschap achter subklinische hypothyreoïdie, gebaseerd op recente onderzoeken en richtlijnen, zodat je goed geïnformeerd bent over wat dit voor jou kan betekenen.

Diagnose van subklinische hypothyreoïdie

De diagnose van subklinische hypothyreoïdie wordt gesteld door middel van een bloedtest die de waarden van TSH en FT4 meet. Bij subklinische hypothyreoïdie is de TSH-waarde verhoogd, meestal boven de 4,0 mIU/L, terwijl de FT4-waarde normaal blijft. Dit onderscheidt het van klinische hypothyreoïdie, waarbij zowel TSH verhoogd is als FT4 verlaagd. De grenswaarde voor TSH kan variëren per trimester en per laboratorium, maar als lokale referentiewaarden ontbreken, wordt vaak een bovengrens van 4,0 mIU/L gebruikt, zoals aanbevolen in de Nederlandse richtlijnen (Schildklierstoornis zwangerschap).

In Nederland wordt routinematige screening voor schildklieraandoeningen niet aanbevolen voor alle zwangere vrouwen, maar wel voor vrouwen met een verhoogd risico. Risicofactoren zijn onder meer:

Een familiegeschiedenis van schildklieraandoeningen
Auto-immuunziekten zoals type 1 diabetes of vitiligo
Eerdere schildklierproblemen of schildklieroperaties
Jodiumtekort in de voeding
Leeftijd boven de 30 jaar
Meerdere miskramen of vruchtbaarheidsproblemen

Bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen voeren we standaard schildklierfunctietesten uit bij zwangere vrouwen die in aanmerking komen voor screening. Dit helpt ons om eventuele afwijkingen vroegtijdig te detecteren en samen met jou een plan te maken dat past bij jouw situatie.

Risico’s van subklinische hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap

Subklinische hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap kan verschillende risico’s met zich meebrengen voor zowel jou als je baby. Hoewel de exacte impact nog steeds wordt onderzocht, tonen meerdere studies een verband aan met ongunstige zwangerschapsuitkomsten. Enkele van de mogelijke risico’s zijn:

Miskraam: Een studie uit 2010 door Negro et al. (Negro et al. 2010) vond dat onbehandelde subklinische hypothyreoïdie bij vrouwen met schildklierauto-immuniteit het risico op miskraam verhoogt.
Vroeggeboorte: Een meta-analyse uit 2015 wees op een verhoogd risico op vroeggeboorte bij vrouwen met subklinische hypothyreoïdie, vooral als TSH-waarden niet worden gecorrigeerd.
Lage geboortegewicht: Baby’s van moeders met subklinische hypothyreoïdie kunnen een lager geboortegewicht hebben, wat gezondheidsproblemen kan veroorzaken.
Ontwikkelingsproblemen: Schildklierhormonen zijn essentieel voor de hersenontwikkeling van je baby. Een studie uit 1999 door Haddow et al. (Haddow et al. 1999) toonde aan dat onbehandelde hypothyreoïdie kan leiden tot een lager IQ bij kinderen, en recenter onderzoek suggereert dat subklinische hypothyreoïdie vergelijkbare, maar mildere effecten kan hebben.

Hoewel deze risico’s zorgwekkend kunnen klinken, is het goed om te weten dat tijdige diagnose en behandeling vaak kunnen helpen om deze te verminderen. Als verloskundige in Kampen zorgen wij ervoor dat je goed geïnformeerd bent en dat we samen de juiste stappen zetten.

Behandelingsaanbevelingen voor subklinische hypothyreoïdie

De behandeling van subklinische hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap is een complex onderwerp, omdat de wetenschappelijke bewijzen niet altijd eenduidig zijn. Toch bieden zowel de richtlijnen van de American Thyroid Association (ATA) uit 2017 (ATA Guidelines 2017) als de Nederlandse richtlijnen duidelijke aanbevelingen.

Volgens de ATA-richtlijnen wordt behandeling met levothyroxine (LT4) aanbevolen voor:

Vrouwen met positieve thyroperoxidase-antistoffen (TPOAb) en verhoogde TSH
Vrouwen zonder TPOAb met een TSH >10,0 mIU/L

Behandeling kan worden overwogen voor:

Vrouwen met positieve TPOAb en TSH >2,5 mIU/L
Vrouwen zonder TPOAb met verhoogde TSH, hoewel het bewijs hiervoor zwakker is

Behandeling wordt niet aanbevolen voor vrouwen zonder TPOAb en normale TSH-waarden.

De Nederlandse richtlijnen, zoals die van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) en de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) (NVOG Richtlijn), volgen een vergelijkbare aanpak. Behandeling met LT4 wordt sterk aanbevolen bij TSH >10 mIU/L en kan worden overwogen bij TSH tussen 4-10 mIU/L, afhankelijk van factoren zoals TPO-antistoffen en je medische geschiedenis.

Een systematische review uit 2020 door Dong et al. (Dong et al. 2020) suggereert dat behandeling mogelijk niet nodig is voor vrouwen zonder TPOAb die in het tweede trimester of later worden gediagnosticeerd. Voor vrouwen in het eerste trimester kan behandeling echter voordelen bieden, zoals een lager risico op vroeggeboorte.

Bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen volgen we deze richtlijnen en bespreken we samen met jou wat de beste aanpak is, gebaseerd op jouw testresultaten en persoonlijke situatie.

Bewijs uit recente onderzoeken

Verschillende studies hebben de effecten van behandeling van subklinische hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap onderzocht. Hieronder bespreken we enkele belangrijke onderzoeken die de richtlijnen beïnvloeden:

Studie	Jaar	Belangrijke Bevindingen	Relevantie
Casey et al.	2017	Geen verschil in IQ van kinderen op 5-jarige leeftijd bij behandeling met LT4 (97 vs. 95, P=0,89).	Suggereert dat behandeling geen cognitieve voordelen biedt.
Nazarpour et al.	2017	Behandeling verlaagde het risico op vroeggeboorte bij TPOAb-negatieve vrouwen (RR 0,38, 95% CI 0,15-0,98).	Ondersteunt behandeling in het eerste trimester.
Maraka et al.	2017	Lager risico op zwangerschapsverlies (10,6% vs. 13,5%, P<0,01), maar hoger risico op vroeggeboorte, gestational diabetes en preeclampsie.	Benadrukt mogelijke nadelen van behandeling.
Negro et al.	2010	LT4-behandeling bij TPOAb-positieve vrouwen verlaagde miskraam en vroeggeboorte.	Ondersteunt behandeling bij TPOAb-positieve vrouwen.

Deze studies tonen aan hoe complex het is om subklinische hypothyreoïdie te behandelen. Terwijl sommige onderzoeken voordelen laten zien, zoals een lager risico op vroeggeboorte, tonen andere geen duidelijke voordelen of zelfs mogelijke nadelen, zoals een verhoogd risico op complicaties. Dit onderstreept het belang van een persoonlijke aanpak, waarbij we samen met jou kijken wat het beste is.

Monitoring tijdens de zwangerschap

Als je behandeling met levothyroxine start, is het belangrijk om je schildklierfunctie regelmatig te controleren, omdat je hormoonbehoefte tijdens de zwangerschap kan veranderen. De ATA-richtlijnen adviseren om je TSH-waarden elke 4-6 weken te meten, zodat de dosering van LT4 indien nodig kan worden aangepast.

Bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen plannen we regelmatige controles voor zwangere vrouwen die LT4 gebruiken. We werken samen met endocrinologen als dat nodig is, om ervoor te zorgen dat je schildklierfunctie optimaal blijft en je zwangerschap zo soepel mogelijk verloopt.

Postpartum overwegingen

Na de bevalling is het belangrijk om je schildklierfunctie opnieuw te laten controleren, omdat de behoefte aan levothyroxine vaak verandert. Veel vrouwen hebben na de zwangerschap een lagere dosering nodig, en sommige kunnen zelfs stoppen met de medicatie, afhankelijk van hun schildklierfunctie.

Een ander aandachtspunt is postpartum thyroiditis, een tijdelijke schildklieraandoening die kan optreden na de bevalling, vooral bij vrouwen met TPO-antistoffen. Dit kan leiden tot een periode van hyperthyreoïdie (te snelle schildklier) gevolgd door hypothyreoïdie. Regelmatige controle helpt om dit tijdig te herkennen.

Bij Verloskundigen PuurBegin adviseren we een follow-up afspraak 6-8 weken na de bevalling om je schildklierfunctie te evalueren en eventuele aanpassingen te maken.

Conclusie

Subklinische hypothyreoïdie is een belangrijke aandoening om in de gaten te houden tijdens de zwangerschap, vanwege de mogelijke risico’s voor jou en je baby. Hoewel de wetenschap nog niet alle antwoorden heeft, bieden de huidige richtlijnen een duidelijke leidraad voor diagnose en behandeling, gebaseerd op je TSH-waarden en de aanwezigheid van TPO-antistoffen.

Als verloskundige in Kampen zijn wij bij Verloskundigen PuurBegin toegewijd aan het bieden van persoonlijke en evidence-based zorg. We begeleiden je door het proces van testen, behandelen en monitoren, zodat jij je kunt focussen op een gezonde zwangerschap. Heb je vragen over je schildklier of wil je meer weten? Neem gerust contact met ons op. We staan klaar om je te ondersteunen op weg naar een mooie en gezonde bevalling.

Blijf op de hoogte!

Volg ons op social media voor het laatste nieuws en een kijkje achter de schermen bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen. Ontdek de dagelijkse avonturen van onze verloskundigen, waardevolle tips voor aanstaande ouders en inspirerende verhalen uit de praktijk. Klik op de onderstaande knoppen en blijf verbonden met ons hartverwarmende team!