Levothyroxine en zwangerschap

Inhoudsopgave

Levothyroxine is een cruciaal medicijn voor vrouwen met hypothyreoïdie, een aandoening waarbij de schildklier te weinig hormonen produceert. Tijdens de zwangerschap neemt de behoefte aan schildklierhormonen toe, wat betekent dat vrouwen die al hypothyreoïdie hebben, hun dosis levothyroxine vaak moeten aanpassen. In deze blog, geschreven door Verloskundigen PuurBegin in Kampen, duiken we diep in de wetenschappelijke richtlijnen en onderzoeken over het gebruik van levothyroxine tijdens de zwangerschap. Ons doel is om zwangere vrouwen en vrouwen die een zwangerschap plannen, te informeren over de belangrijkste feiten, risico’s en praktische tips, zodat zij goed voorbereid zijn op een gezonde zwangerschap. Als je zoekt naar een verloskundige in Kampen, bieden wij persoonlijke en evidence-based zorg om je te ondersteunen.

Wat is Levothyroxine?

Levothyroxine is een synthetische vorm van het schildklierhormoon thyroxine (T4), dat wordt voorgeschreven om de tekortkoming aan schildklierhormonen te compenseren bij mensen met hypothyreoïdie. Hypothyreoïdie kan leiden tot symptomen zoals vermoeidheid, gewichtstoename, constipatie en depressie. Voor zwangere vrouwen is het bijzonder belangrijk om hypothyreoïdie goed te behandelen, omdat onbehandelde of suboptimaal behandelde hypothyreoïdie kan leiden tot ernstige complicaties, zoals miskraam, vroegtijdige geboorte en ontwikkelingsproblemen bij de baby. Levothyroxine speelt hierbij een essentiële rol door de schildklierfunctie te ondersteunen en de gezondheid van zowel moeder als kind te waarborgen.

De schildklierhormonen zijn vooral cruciaal in het eerste trimester, wanneer de foetus volledig afhankelijk is van de moeder voor schildklierhormoonproductie. Onderzoek, zoals een studie uit 1997 door Oppenheimer, benadrukt dat schildklierhormonen essentieel zijn voor de hersenontwikkeling van de foetus (Subklinische Hypothyreoïdie). Dit maakt een goed ingestelde behandeling met levothyroxine des te belangrijker.

Richtlijnen voor Levothyroxine tijdens Zwangerschap

De behandeling van hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap volgt strikte richtlijnen, gebaseerd op internationale en nationale standaarden. Hieronder staan de belangrijkste aanbevelingen uit de richtlijnen van de American Thyroid Association (ATA) uit 2017 en de Nederlandse richtlijnen van de Nederlandse Internisten Vereniging (NIV) en Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG):

Dosisverhoging bij bevestigde zwangerschap: Vrouwen die al levothyroxine gebruiken, worden geadviseerd om hun dosis met ongeveer 25-30% te verhogen zodra de zwangerschap is bevestigd. Dit kan in eerste instantie worden gedaan door op twee van de zeven weekdagen een dubbele dagdosis in te nemen. Dit is cruciaal omdat de behoefte aan schildklierhormonen al vroeg in de zwangerschap toeneemt, vooral in het eerste trimester (Dosering Levothyroxine).
TSH-waarden: Het doel van de behandeling is om de TSH-waarden (Thyroid-Stimulating Hormone) tijdens de zwangerschap te normaliseren. De normale bovengrens voor TSH in het eerste trimester is 4,0 mU/L, wat geleidelijk terugkeert naar niet-zwangerschapsniveaus in latere stadia. Populatie-specifieke, trimester-specifieke referentiewaarden zijn ideaal, maar als deze niet beschikbaar zijn, wordt de bovengrens van 4,0 mU/L gebruikt (ATA Guidelines).
Subklinische hypothyreoïdie: Bij vrouwen met subklinische hypothyreoïdie (hoge TSH maar normale vrije T4) wordt aanbevolen om de TPO-antistofstatus te bepalen. Behandeling met levothyroxine wordt sterk aanbevolen voor:
- Vrouwen die positief zijn voor TPO-antistoffen met TSH-waarden boven de zwangerschapspecifieke referentiewaarden.
- Vrouwen die negatief zijn voor TPO-antistoffen met TSH > 10 mU/L.
Voor andere gevallen kan behandeling overwogen worden, vooral om het risico op miskraam bij TPO-antistofpositieve vrouwen te verminderen.
Regelmatige controle: Het is essentieel om de schildklierfunctie regelmatig te controleren tijdens de zwangerschap. Dit gebeurt typisch elke 4-6 weken in het eerste trimester en minstens elke 6-8 weken daarna. Na de bevalling moet de dosis levothyroxine worden teruggebracht naar de preconceptionele dosering, met controle van de TSH-waarden 6-12 weken later (Farmacotherapeutisch Kompas).

Nederlandse context: Nederlandse richtlijnen benadrukken dat 50% – 85% van de vrouwen die al behandeld worden voor hypothyreoïdie een dosisverhoging nodig hebben tijdens de zwangerschap. Dit percentage kan variëren afhankelijk van de oorzaak van de hypothyreoïdie; vrouwen zonder functionerende schildklier (bijvoorbeeld na chirurgie of bestraling) hebben vaker een verhoging nodig dan vrouwen met Hashimoto-thyreoïditis. Een studie uit 2004 door Alexander et al. toonde aan dat de behoefte aan levothyroxine correleert met veranderingen in oestrogeenspiegels tijdens de zwangerschap.

Richtlijn	Aanbeveling	Bron
ATA 2017	TSH bovengrens 4,0 mU/L in eerste trimester	ATA Guidelines
NIV/NVOG	25-30% dosisverhoging bij zwangerschap	Richtlijnendatabase

Onderzoek en Bevindingen

Wetenschappelijk onderzoek benadrukt het belang van adequate behandeling met levothyroxine tijdens de zwangerschap. Een meta-analyse uit 2021, gepubliceerd in BMC Endocrine Disorders, toonde aan dat levothyroxine-behandeling bij vrouwen met subklinische hypothyreoïdie het risico op miskraam significant vermindert (RR 0,79 [95% BI: 0,67-0,93]) en neonatale sterfte (RR 0,35 [95% BI: 0,17-0,72]). Deze risicoreductie betekent dat vrouwen die behandeld worden, 21% minder kans hebben op een miskraam en 65% minder kans op neonatale sterfte in vergelijking met onbehandelde vrouwen. Deze bevindingen zijn gebaseerd op 13 studies met in totaal 7342 deelnemers, hoewel sommige studies risico op bias vertoonden door gebrek aan blindering of confounding variabelen (BMC Meta-analyse).

Nederlandse studies, zoals die van de Erasmus University Medical Center, wijzen ook op het belang van zorgvuldige behandeling. Een review uit 2017 door Korevaar et al. benadrukt dat overbehandeling met levothyroxine potentieel schadelijk kan zijn, wat de noodzaak van regelmatige monitoring onderstreept. Daarnaast laten Nederlandse richtlijnen zien dat 50% – 85% van de vrouwen die worden behandeld voor hypothyreoïdie een dosisverhoging nodig hebben tijdens de zwangerschap, afhankelijk van factoren zoals de aanwezigheid van een functionerende schildklier.

Een ander belangrijk aspect is de rol van jodium. Jodium is essentieel voor de productie van schildklierhormonen, en de behoefte neemt tijdens de zwangerschap toe. De ATA beveelt aan dat zwangere vrouwen een dagelijkse supplement van 150 mcg jodium nemen om een optimale schildklierfunctie te garanderen. Onvoldoende jodiuminname kan de effectiviteit van levothyroxine verminderen en het risico op complicaties verhogen (ATA Hypothyroidism).

Er is echter controverse rond de behandeling van subklinische hypothyreoïdie. Terwijl de ATA behandeling aanbeveelt, vooral bij TPO-antistofpositieve vrouwen, stelt de American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) dat er onvoldoende bewijs is voor een duidelijk voordeel op neuro-ontwikkelingsuitkomsten bij kinderen. Dit verschil in richtlijnen benadrukt de complexiteit van de besluitvorming en de noodzaak van geïndividualiseerde zorg (ACOG Bulletin).

Uitkomst	Effect van Levothyroxine	Risico Ratio (RR)	95% Betrouwbaarheidsinterval
Miskraam	Verminderd risico	0,79	0,67-0,93
Neonatale sterfte	Verminderd risico	0,35	0,17-0,72

Praktische Tips voor Zwangere Vrouwen

Voor vrouwen die levothyroxine gebruiken of overwegen dit te gaan gebruiken tijdens hun zwangerschap, zijn er enkele praktische tips om rekening mee te houden:

Communicatie: Informeer je verloskundige of arts zodra je weet dat je zwanger bent, vooral als je al levothyroxine gebruikt. Dit stelt hen in staat om je behandeling tijdig aan te passen. Een recente studie van Lareb toonde aan dat 23% van de zwangere vrouwen met hypothyreoïdie hun dosis niet direct verhoogde, wat risico’s kan opleveren (Lareb Nieuws).
Dosering: Volg strikt het advies van je arts op met betrekking tot dosisaanpassingen. Neem geen wijzigingen door zonder overleg, omdat zowel onder- als overbehandeling complicaties kan veroorzaken.
Controles: Zorg ervoor dat je alle afspraken voor bloedonderzoek nakomt om je schildklierfunctie te monitoren. Dit is cruciaal om onder- of overbehandeling te voorkomen. De Nederlandse Vereniging voor Endocrinologie adviseert controles elke 4 weken tot 20 weken zwangerschap en daarna elke 6-8 weken (NVE Schildklier).
Jodium: Zorg voor voldoende jodiuminname. De ATA beveelt een dagelijkse supplement van 150 mcg jodium aan voor zwangere vrouwen, omdat jodium essentieel is voor schildklierhormoonproductie.
Gezonde leefstijl: Een gezonde leefstijl, inclusief een evenwichtige voeding en regelmatige lichaamsbeweging, kan bijdragen aan een stabiele schildklierfunctie. Vermijd stress waar mogelijk, omdat dit de schildklierfunctie kan beïnvloeden.

Als je in Kampen woont en op zoek bent naar een verloskundige in Kampen, kan Verloskundigen PuurBegin je helpen met persoonlijke begeleiding en advies over schildklierzorg tijdens de zwangerschap.

Verloskundigen PuurBegin en Schildklierzorg

Bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen zijn we gespecialiseerd in de zorg voor zwangere vrouwen, inclusief die met schildklierproblemen. Ons team van ervaren verloskundigen werkt nauw samen met endocrinologen en andere specialisten om ervoor te zorgen dat elke zwangere vrouw de beste zorg krijgt. We begrijpen de impact van schildklierfunctiestoornissen op de zwangerschap en zijn erop gericht om onze zwangeren te ondersteunen met persoonlijke en evidence-based adviezen. Of je nu al een diagnose van hypothyreoïdie hebt of gewoon wilt weten hoe je je schildkliergezondheid tijdens de zwangerschap kunt optimaliseren, wij zijn er voor je. Onze praktijk in Kampen biedt een warme en ondersteunende omgeving voor alle zwangeren.

We moedigen je aan om open te zijn over je gezondheid en eventuele zorgen over je schildklierfunctie met ons te delen. Samen kunnen we een plan opstellen dat jouw zwangerschap zo gezond en stressvrij mogelijk maakt. Als je op zoek bent naar een verloskundige in Kampen, neem dan contact met ons op voor een kennismakingsgesprek.

Conclusie

Levothyroxine speelt een cruciale rol in de behandeling van hypothyreoïdie tijdens de zwangerschap. Door de richtlijnen van de ATA en Nederlandse standaarden te volgen, en door regelmatig de schildklierfunctie te controleren, kunnen zwangere vrouwen het risico op complicaties zoals miskraam en neonatale sterfte minimaliseren. Het is essentieel om op de hoogte te zijn van de juiste dosering, de belangrijke rol van jodium en de noodzaak van regelmatige controles. Onderzoek toont aan dat adequate behandeling significante voordelen biedt, maar er is ook discussie over de behandeling van subklinische hypothyreoïdie, wat het belang van geïndividualiseerde zorg benadrukt.

Als je zwanger bent of van plan bent om zwanger te worden en je gebruikt levothyroxine, aarzel dan niet om contact op te nemen met Verloskundigen PuurBegin in Kampen voor deskundig advies en ondersteuning. Wij staan klaar om je te begeleiden naar een gezonde zwangerschap, met speciale aandacht voor je schildkliergezondheid. Overleg altijd met je verloskundige of arts voordat je wijzigingen aanbrengt in je medicatie of levensstijl.

Blijf op de hoogte!

Volg ons op social media voor het laatste nieuws en een kijkje achter de schermen bij Verloskundigen PuurBegin in Kampen. Ontdek de dagelijkse avonturen van onze verloskundigen, waardevolle tips voor aanstaande ouders en inspirerende verhalen uit de praktijk. Klik op de onderstaande knoppen en blijf verbonden met ons hartverwarmende team!